18 Eylül Dünya Eşit Ücret Günü kutlu olsun!

Devrimci İşçi Sendikaları 'DİSK) e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası  Kadın Komisyonu yazılı bir açıklama yaparak '18 Eylül Dünya Eşit Ücret Günü kutlu olsun!' dedi.

Kadınlar tarih boyunca ataerkil-kapitalist düzenin yarattığı ayrımcılık, eşitsizlik, şiddet ve tacizle mücadele etti. Bu mücadele, geçmişten geleceğe yaşamı dönüştürmeye devam ediyor. Dünyanın dört bir yanında kadınlar, verdikleri mücadelelerin sonucunda oy hakkından çalışma hakkına, medeni hukuktan şiddet ve tacizi önlemeye yönelik yasalara kadar çok önemli kazanımlar elde etti, ediyor.

Kadınlar için insan onuruna yakışır işin en önemli göstergelerinden biri, eşdeğerde işe eşit ücrettir. Bu nedenle ücret eşitliği mücadelesi, uluslararası sendikal hareketin önemli bir mücadele başlığıdır. 18 Eylül Dünya Eşit Ücret Günü, dünya genelinde cinsiyetler arası ücret eşitsizliğine dikkat çekmek, sorunun çözümüne yönelik toplumsal ve kurumsal sorumlulukları hatırlatmak ve farkındalığı artırmak amacıyla uluslararası alanda kabul edilmiş bir gündür.

Her yıl 18 Eylül Dünya Eşit Ücret Günü’nde, sendikaların öncülüğünde, dünyanın dört bir yanında ücret eşitliği talebiyle pek çok eylem ve etkinlik düzenleniyor.

Cinsiyete dayalı ücret farkı, işgücü piyasasında ücretli, maaşlı ve yevmiyeli olarak çalışan tüm kadınlar ve tüm erkeklerin ortalama ücret düzeyleri arasındaki farkı ölçer. Bu farkın bazı unsurları eğitim ve öğretim, iş deneyimi, kıdem, çalışma saatleri, sektör gibi faktörlerle açıklanabilirken, ücret farkının yüzde 60’a varan kısmının cinsiyet temelli olduğu; mesleki ayrışma (erkeklerin daha yüksek ücretli işlerde çalışması), kadınların yaptıkları işlerin değersiz görülmesi, kadınların sırtına yüklenen bakım sorumluluğu ve annelik gibi nedenlerden kaynaklandığı belirtiliyor.

Bu oran ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) dünya genelinde kadınların erkeklerden ortalama yüzde 20 oranında daha az ücret aldığını belirtiyor. Türkiye’de ise bu oran, TÜİK ve ILO işbirliğiyle yapılan ve 2020 yılında kamuoyuyla paylaşılan bir araştırmada yüzde 15,6 olarak saptandı.  Öte yandan Dünya Ekonomik Forum tarafından her yıl yayımlanan Küresel Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Endeksi’nde bu yıl Türkiye, ücret eşitliği sıralamasında 146 ülke arasında 96’ncı sırada yer alıyor.

Cinsiyete dayalı ücret eşitliği mücadelesi, dünyanın dört bir yanında çok sayıda devleti ücret eşitsizliğine karşı önlem almaya itti. Ücret şeffaflığı, bu önlemlerin başında geliyor.

Ülkemizin aksine pek çok ülkede ücret şeffaflığı yasaları çıkarıldı. Son olarak geçen yıl kabul edilen AB Ücret Şeffaflığı Yönergesi’yle şirketlerin çalışan sayısına göre belirli periyotlarla cinsiyete dayalı ücret farkını raporlamaları zorunlu kılındı. Bu raporlara göre fark yüzde 5’i bulursa işveren sendikayla birlikte yeniden ücret değerlendirmesi yapmak durumunda olacak.

Yine bu yönergeye göre işçiler, aynı/benzer işi yaptıkları kişilerle aralarında cinsiyete dayalı ücret farkı olup olmadığı konusunda işverenlerinden bilgi isteme hakkına sahip olacak. İşe alımlarda işverenler geçmişte alınan ücreti soramayacak ve işe alım ilanlarında ücret bilgisi vermek zorunda olacak.

Ülkemizde de artık ücret eşitsizliğine karşı harekete geçilmeli, gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı; cinsiyete dayalı ücret farkının yapısal nedenlerinden olan toplumsal cinsiyet rolleri, bakım yükünün kadınlara yıkılması gibi nedenleri de ortadan kaldıracak adımlar atılmalıdır. Bu konuda sendikalara da önemli görevler düşüyor. Sendikalar, bir yandan gerekli yasal düzenlemelerin yapılması için mücadele ederken diğer yandan ücret eşitliği politikalarını hayata geçirmeli, eşitlik fikrini toplumda ve üyeleri arasında yaygınlaştıracak eylem ve etkinliklerde bulunmalıdır. 

Biz Birleşik Metal-İş üyesi metal işçisi kadınlar olarak cinsiyetçi ücret eşitsizliğinin son bulması için, eşdeğerde işe eşit ücret için mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.

B