İSLAM’DA İÇTİHAD KAPISININ KAPATILMASI VE İBN-İ RÜŞD, İMAM GAZELİ KAVGASI !
11 Mayıs 2024, Cumartesi 13:35
İslam dininde dünyanın değişimi ve zamanın akışı nedeniyle güncelleme yapmaya içtihad denir. Mu’tezile İslam dünyasında ortaya çıkan ve zamanla mezhebe dünüşen ilk akılcı ekoldür. Mu’tezile,İslam dünyasında yorum kapısını açık tutan bir akımdır.Antik Yunan ve Hint felsefesi Mu’telize ekolünün ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bu kültürel devrim Abbasiler döneminde siyasal devrime yol açmış ve Halife Me’mun döneminde Mu’tezile akımı(Mezhebi) iktidar olmuştu. İslami anlayışta, Luther’den tam
700 yıl önce gerçekleşen reform. Bu akım 8. ve 9. yüzyılda sürdü, ömrü bir nesil kadar idi. Halife Mütevekkil tarafından şiddetle bastırıldı ve giderek içtihad kapısı kapandı. Mu’tezile mezhebinin iktidar olduğu dönemde İslam dünyası en parlak uygarlık dönemini yaşadı. İbn-i Sina, Farabi, İbn-i Rüşt ve İbni-i Haldun gibi büyük filozoflar, Mu’tezile ekolünün yolundan gidenlerdi. Akılcı Mu’tezile İslam dünyasının egemen sınıflarını ve hanedanların desteklediği “nakilci” Eş’arilik karşısında yenilgiye uğradı. İmam Gazeli (1058-1111) İslam’da İçtihad kapısının kapatılmasında baş rol oynadı. Böylece İslam dünyasında akla ve bilime düşman bin yıldır süren karanlık bir çağ (Ortaçağ) başlamış oldu. İmam Gazeli’ye en büyük itiraz Endülüs’te yaşayan Doğu’nun en büyük alimlerinden, felsefeci İbn-i Rüşd’ten ( 1126-1198) geliyordu. İbn-i Rüşd, Gazeli’nin görüşlerini eleştiriyor ve mahkum ediyordu. Entellektüel ve felsefi düzeyde İmam Gazeli’yi mahkum eden ve yenen, İbn-i Rüşd, ne var ki siyasal planda kaybediyordu. Öte yandan Batı,İbn-i Rüşd’ün eserlerinden unuttuğu Antik Çağın bilim insanlarını ve felsefecilerini yeniden öğreniyordu. Bu eserler Batı’da Rönesans’ı başlatıyordu. Batı, İbn-i Rüşd’ün, Doğu ise İmam Gazeli’nin yolundan gidiyor. İbn-i Rüşd’ün yolundan giden Batı, Rönesans’ı, Reformu, Aydınlanma ve Modernite Devrimlerini gerçekleştirirken,İmam Gazeli’nin yolundan giden Doğu ise bin yıldır süren, insan aklının ve bilimin boğulduğu Ortaçağ karanlığı içinde debeleniyor. İslam dünyasında sadece Türkiye; İbn-i Rüşd’ün yolundan gidiyor, o da 1908 Jöntürk ve 1923 Cumhuriyet (Türk Devrimi) Devrimleri sayesinde oluyor. Ne var ki 1923 Cumhuriyet Devrimi; “soğuk savaş” döneminin imalatı olan Siyasal İslamcı AKP’ye ,Ortaçağ karanlığında yaşayan İslam ülkelerine örnek olmasın diye emperyalist ülkelerin desteği ile tasfiye ettirilmek istendi. 200 yıllık Osmanlı-Türk Modernleşmesinin ilerici birikimine sahip, bu topraklarda yaşayanlar 31 Mart 2024 Yerel Seçimlerde bu tasfiyeye ve “karşıdevrime” dur dedi. 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri’nin tarihsel anlamı budur!
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.
Facebook Yorum