ŞERİAT, MECELLE VE LAİK HUKUK!

   İlk Şeyhülislam Molla Fenari’dir. (1424)Son Şeyhülislam Mehmet Nuri Medeni Efendi’dir.(1922) Tam 498 yıl Şeyhülislamlık kurumu varlığını sürdürmüştür. Şeyhülislam dini konularda en yüksek yetkiye sahip devlet görevlisi. Gerektiği zaman dini sorunlarla ilgili görüşlerini fetva yayınlayarak açıklardı. Bu fetvalar kanun niteliğinde idi. Şeyhülislam yaşamın tüm alanlarında (Yargı,Eğitim…) fetva yayınlarlardı. Şeyhülislam’ların  fetvaları genellikle Osmanlı Padişahların  talepleri  doğrultusunda gerçekleşiyordu. Fetvalar Ulema zümresi  (ruhban sınıfı) tarafından yaşama geçiriliyordu. 1517 yılında Yavuz Sultan Selim( Sofu bir padişah) Mısır’dan Hilafet kurumunu İstanbul’a getirdikten Osmanlı’da Şeriat gittikçe koyulaşıyordu. (Öte yandan dinin üç boyutu var. İnanç,İbadet ve Şeriat. Şeriat = İslam demek değildir. Şeriat hukuk demektir. Ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Günümüzde İran ve Afganistan, Suudi Arabistan… Şeriatı farklı.) Değişen koşullara şeriatın yanıt verememesi ve Batı ülkelerinin zorlamasıyla Tanzimat Fermanı 1839’da yayınlandı.        Mecelle(Mecelle-Ahkam-Adliye) 1868-1876 yılları arasında Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki bir komisyon tarafından hazırlanmıştır. Osmanlı’nın son yarım yüzyılında kullanılan  hukuki dayanak. Mecelle dini esaslara dayanıyordu. 1877 yılında yayınlandı.1851Maddeden oluşuyordu.   Şeri mahkemelerde kullanıldı. Mecelle 1926 yılında kaldırıldı ve yerini Türk Medeni Kanunu’na bıraktı.  Böylece İnsan Haklarına dayan laik hukuk ilahi hukukun yerini alıyordu.  Bu büyük bir sosyal devrimdi. 1920 yılında Ankara’da kurulan Meclis Hükümetinde Şeyhülislamlık kurumu yeralmadı.Onu yerini Şer’iye ve Evkaf Bakanlığı aldı. 3 Mart 1924 yılında laiklik ilkesi gereği bu bakanlık kaldırıldı ve yerine Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu.  3 Mart 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat ((Öğretim Birliği Yasası) Kanunu ile laik eğitime geçildi. Yine 3 Mart 1924 tarihinde Hilafet ilga edildi. 1 Kasım 1922 yılında saltanatın,3 Mart 1924 yılında hilafetin ilga edilmesi Siyasal Devrim’dir. Bu süreç “Sosyal Devrim”lerin de önünü açıyordu. 19 Nisan 1928 tarihinde devletin dini İslam’dır, ibaresi laiklik ilkesi gereği Anayasadan çıkarıldı.Böylece laik  hukuk yolunda büyük bir adım atılmış oldu. Laiklik ilkesi 1937 yılında Anayasamızda yer aldı. Siyasal İslamcılar’ca işlemez hale getirilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu( laik eğitim) ile yine Siyasal İslamcılar’ca hedefe konulan Türk Medeni Kanunu (laik hukuk) yukarıda sözü edilen bir  sürecin ürünüdür